مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب (سالکو) به عنوان بزرگترین و مدرنترین کارخانه آلومینیوم ایران در زمینی به مساحت ۲۰۰ هکتار در منطقه ویژه اقتصادی لامرد واقع است که با هدف رفع نیازهای داخلی و توسعه صادرات و به ویژه محرومیت‌زدایی در چهارم اردیبهشت ۹۹ از طریق ویدیو کنفرانس با دستور مستقیم دکتر حسن روحانی رئیس دولت دوازدهم به بهره‌برداری رسید.

این مجتمع با حجم سرمایه گذاری ۱۸۶ هزار میلیارد ریال یا معادل ۱.۲ میلیارد دلار و  با سرمایه گذاری ۴۹ درصدی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) و ۵۱ درصدی شرکت سرمایه گذاری غدیر به مرحله تولید شمش آلومینیوم رسید.

مجتمع بزرگ آلومینیوم جنوب در فاز نخست، سالیانه ۳۰۰ هزار تن آلومینیوم را تولید و روانه بازار داخلی و خارجی می‌کند که زمینه اشتغال ۱۵۰۰ نفر به صورت مستقیم و  ۵ هزار نفر به صورت غیر مستقیم در فاز نخست فراهم می‌شود.

در طرح جامع توسعه مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب، دستیابی به یک میلیون تن تولید آلومینیوم در سال پیش‌بینی شده است.

معرفی کارخانه:

مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب دارای 258 سلول احیا (دیگ) است. واحد احیا دارای دو سالن موازی و در هر سالن 129 سلول احیا نصب شده است.

جریان برق از طریق 6 رایزر و 48 آند کربنی وارد سلول‌های احیا می‌شود.

فناوری سلول‌های احیا، جریان مستقیم خط 430 کیلوآمپر بوده و عمر سلول‌های احیا حداقل 1800 روز می‌باشد.

در مقایسه با فناوری‌های مرسوم در تولید آلومینیوم، سالن‌های احیا مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب دارای مزایای زیر است:

1-ظرفیت و بهره وری بالا

2-راندمان انرژی بالا و مصرف انرژی کم

3-طول عمر بالای سلول احیا

4-هوشمند بودن

عملیات ریخته گری آلومینیوم تولید شده در سالن احیا و تبدیل به محصولات شمش، اسلب و بیلت آلومینیوم/آلیاژ آلومینیوم در کارگاه‌های ریخته‌گری صورت می‌گیرد.

کارگاه‌های تولید محصولات:

مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب دارای 2 کارگاه ریخته‌گری شماره 1 و 2 به شرح زیر است:

در کارگاه ریخته گری شماره 1 شمش‌های 500(1000 پوندی) و 22.5(50 پوندی) کیلوگرمی تولید می‌شود. ظرفیت این سالن 144 تن در سال است. کارگاه ریخته‌گری شماره یک دارای 4 سری کوره نگهدارنده‌ی ثابت با ظرفیت 60 تن و 4 خط ریخته‌گری شمش با ظرفیت تولید 20 تن بر ساعت است. آلومینیوم مذاب از کوره به داخل دستگاه ریخته‌گری می‌ریزد و به شکل شمش، ریخته‌گری می‌شود. شمش‌های خارج شده از قالب، پس از سرد شدن، توسط ربات با نظم خاصی بر روی هم چیده شده و یک باندل تشکیل می‌شود. این باندل‌ها پس از توزین، بسته‌بندی و برچسب‌زنی، نهایتا به انبار محصول منتقل می‌شوند.

در کارگاه ریخته‌گری شماره 2 بیلت و اسلب آلیاژی تولید می‌شوند. این کارگاه دارای 4 کوره نگهدارنده‌ی 60 تنی و دو خط ریخته‌گری نیمه پیوسته با خنک‌سازی مستقیم است. با پایین رفتن پلتفرم نگهدارنده با سرعت یکنواخت و پاشش آب به صورت همزمان و انجماد پیوسته، بیلت و اسلب تولید می‌شود. پس از اتمام ریخته گری و فرآیند تولید، بیلت‌های آلیاژی برای اصلاح ریزساختار و همگن‌سازی ترکیب شیمیایی آن به مدت زمان مشخصی در داخل کوره‌های همگن‌سازی با دمای معین قرار می‌گیرد. محصولات تولیدی پس از گذراندن تست‌های کنترل کیفیت، برش داده شده و بسته‌بندی می‌شوند و پس از برچسب‌زنی، به انبار منتقل می‌شوند.

ظرفیت تولید اسلب و بیلت به ترتیب 70 و 86 هزار تن در سال بوده و ظرفیت تولید شمش 144 هزار تن در سال است که این میزان تا 303 هزار تن در سال قابل افزایش است.

آندسازی مجتمع صنایع آلومینیوم:

آند نقش اساسی در فرآیند تولید آلومینیوم ایفا می‌کند. آند ضمن انتقال جریان الکتریکی، در واکنش احیا آلومینیوم مصرف می‌شود. کیفیت آند تاثیر بسیاری در کیفیت آلومینیوم تولیدی و فرآیند آن دارد. در واقع آند باکیفیت مناسب در سلول‌های احیا تسهیل کننده فرآیند تولید و تضمین کننده محصول است.

واحد آندسازی مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب شامل سه قسمت اصلی (واحد تولید آند خام، کارگاه پخت و کارگاه میله گذاری) است و ظرفیت تولید سالیانه آند در فاز یک، 164 هزار تن است.

تامین برق مجتمع صنایع آلومینیوم:

برای تضمین پایداری برق مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب ، پست 400 (کیلوولت) منطقه ویژه اقتصادی لامرد از طریق دو خط انتقال برق 400 (کیلوولت) دو مداره منشعب از شبکه سراسری عسلویه ـ لامرد (به طول 11 کیلومتر) و خط انتقال دو مداره منشعب از شبکه سراسری عسلویه ـ خنج (جهرم) (به طول 35 کیلومتر) تغذیه می‌شود.

با راه اندازی کامل این پست 400 (کیلوولت) و دیگر بخش‌های آن، امکان تامین برق پایدار بزرگترین کارخانه آلومینیوم کشور (سالکو) تا دیماند 520 مگاوات فراهم شد. برق تامین شده پس از تبدیل ولتاژ بوسیله اتوترانسفورماتورهای 600 مگاولت آمپری (بزرگترین ترانسفورماتور قدرت کشور) از طریق خط 230 کیلوولت به طول 700 متر برای تغذیه مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب (سالکو) به پست گازی (GIS) این کارخانه تحویل می‌گردد.

محصولات:

شمش

شمش آلومینیوم (Aluminum Ingot) فرآورده‌ای غیر آهنی است که با ریختن آلومینیوم مذاب در قالب‌های مخصوصی تولید می‌شود. این قالب‌ها در اندازه‌ها و شکل‌های متنوعی هستند و شمش بوجود آمده بواسطه این تنوع دارای انواع مختلفی از نظر ظاهری است.

در کارگاه ریخته‌گری شماره یک شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب سالانه 144 هزار تن شمش آلومینیوم 50 و 1000 پوندی تولید می‌شود. این حجم از تولید شمش آلومینیوم دارای خلوص بالا و کیفیت عالی است. خلوص شمش‌های تولیدی این کارخانه در حدود 99.7 تا 99.9 درصد است. اغلب این شمش‌ها به صورت آلومینیوم خالص یا آلیاژی تهیه می‌شوند.

اسلب

اسلب آلومینیومی (Aluminum slabs) یا تختال آلومینیوم از فرآورده‌های صنعت آلومینیوم است. شکل ظاهری اسلب به صورت مکعب مستطیل با قطرهای متفاوتی است. اسلب آلومینیوم محصولی است که به صورت میان خطی و نیمه نهایی تولید می‌شود. روش تهیه اسلب آلومینیوم از طریق نورد شمش آلومینیوم است و به روش ریخته‌گری بدست می‌آید. اسلب‌ها همچنین دارای اندازه‌های مختلفی هستند که براساس نیاز صنایع تهیه و تولید می‌شوند. از مهم‌ترین صنایعی که از این محصولات استفاده می‌کنند صنایع نورد و تولید ورق و تسمه است. ظرفیت تولید سالیانه اسلب در مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب، بالغ‌بر ۷۰ هزار تن است و  بر اثر تمهیدات و دوراندیشی‌های در دست اقدام، این ظرفیت در حال افزایش است.

بیلت

بیلت آلومینیوم (Aluminium Billet) یا شمش آلومینیوم و شمشال، از انواع محصولاتی است که در صنایع اکستروژن کاربرد دارد. در شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب برای تولید ۸۶ هزار تن بیلت در سال برنامه‌ریزی شده است.

تاسیسات بندری مجتمع آلومینیوم:

مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب به منظور دپو و انبار کردن مواد اولیه موردنیاز برای فرآیند تولید و صادرات محصولات نهایی، مجموعه‌ای از سیلوها و تجهیزات وابسته و موردنیاز را در زمینی به وسعت 68 هزار مترمربع واقع منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر پارسیان احداث کرده است.  

اسکله شماره ۵ بندر پارسیان که تامین مواد اولیه و صادرات محصولات تولیدی کارخانه آلومینیوم جنوب (واقع در منطقه ویژه اقتصادی لامرد) از این اسکله خواهد بود نیز توان پهلوگیری کشتی‌های با ظرفیت ۷۰ هزار تن و حمل آلومینای فله، کک نفتی و قیر با ظرفیت تخلیه ۱۰۰۰ تن بر ساعت را دارد.

تجهیزات نصب شده مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب در بندر پارسیان به منظور تخلیه آلومینا و کک به ظرفیت  تخلیه 28 هزار تن بر ساعت (شامل دو دستگاه ship unloader به ظرفیت هر دستگاه 500 تن بر ساعت) می باشد.

ظرفیت تخلیه قیر از کشتی نیز 455 تن بر ساعت طراحی و احداث شده است.

واحدهای ساخته شده در سایت منطقه ویژه اقتصادی پارسیان به شرح زیر است:

1-دو عدد سیلوی ذخیره پودر آلومینا

2-دو عدد سیلوی ذخیره قیر مایع

3-یک عدد سیلوی ذخیره کک کلسینه (CPC)

4-دو دستگاه تجهیزات تخلیه (CPC) و آلومینا (ship unloader)

5-سایر واحدهای پشتیبانی موردنیاز

سیلو: ظرفیت سیلوهای ذخیره‌سازی مواد اولیه در پارسیان به شرح زیر است:

1-سیلوهای آلومینا با ظرفیت 35 هزار تن، تعداد سیلوها 2 عدد

2-سیلوهای ذخیره قیر 3 هزار تن، تعداد سیلوها 2 عدد

3-سیلوهای ذخیره کک کلسینه(CPC)  20 هزار تن، تعداد سیلو 1 عدد